Коронавирус алғаш рет 2019 жылдың желтоқсан айында Қытайдың Хубей провинциясында тұрғындар арасында дүрбелең тудыруда. 2020 жылдың 30 қаңтарында Халықаралық денсаулық сақтау ережелеріне сәйкес Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ДДСҰ) жаңа коронавирустық инфекцияның өршуін халықаралық маңызы бар денсаулық сақтау саласындағы төтенше жағдай деп таныды.
11 наурызда жаһандық таралудың қазіргі тенденциясын ескере отырып, қазіргі жағдай пандемия ретінде сипатталды. COVID-19 коронавирустық инфекциясының алғашқы жағдайлары Қазақстан аумағында 2020 жылғы 13 наурызда тіркелді. Ресми статистика бойынша, 3 желтоқсандағы жағдай бойынша Қазақстанда 133 887 жұқтыру оқиғасы тіркелген.
Коронавирусты жұқтырудың негізгі жолдары ауа тамшылары мен байланыс және тұрмыстық екенін бәріміз білеміз. Қазіргі уақытта COVID-19 алдын алуға арналған дәрі-дәрмектер жоқ. Жетекші медициналық мекемелерден COVID-19 коронавирустық инфекциясының алдын-алу бойынша негізгі ұсыныстар:
1) Жөтел, түшкіру, безгегі және мұрынның ағуы бар адамдардан 1,5 — 2 метр қашықтықты сақтауға тырысыңыз. Егер бұл коронавирус болмаса да, сіз ауа тамшыларымен берілетін басқа, кем емес ауыр ауруларға-тұмау, қызамық, қызылша, дифтерия және басқа ЖРВИ, сондай – ақ тұмау, бронхит және басқа тыныс алу органдарының ауруларына шалдығу қаупін азайтасыз.
2) Адамдар көп жиналатын жерлерде, қоғамдық көлікте немесе науқаспен байланыста болған кезде медициналық бетперде киіңіз. Бетперделер адамның басқа науқастардан да, басқа адамдардан да, егер маска киген адамның өзі ауырса, инфекцияны азайтады.
Жалғыз шарт – бетперде мұрынға, бетке және иекке мықтап жабысып, бос орын қалдырмауы керек. Бір рет қолданылатын бетпердені бірнеше рет қолдануға болмайды. Оны алып тастағаннан кейін қолыңызды жуып, медициналық бетпердені тастаңыз. Назар аударыңыз, бетперде - вирустық инфекциялардан толық қорғауды қамтамасыз етпейді, тек инфекция қаупін азайтады.
3) Вирустық ауру белгілері бар адамдармен араласудан аулақ болыңыз (жөтел, түшкіру, мұрынның ағуы, безгегі). Адамдар көп жиналатын жерлерден аулақ болыңыз. Егер межелі жерге жаяу бару мүмкіндігі болса, осы мүмкіндікті пайдаланыңыз. Сонымен қатар, серуендеу жүрек-қан тамырлары ауруларының (инфаркт, инсульт және басқалар) алдын-алу әдістеріне жатады.
4) Жөтел, түшкіру, мұрынның ағуы кезінде-ауыз бен мұрын қуысын жабу үшін бір рет қолданылатын майлықтарды қолданыңыз, олар шыққаннан кейін бірден лақтырыңыз, содан кейін қолыңызды антисептикпен өңдеңіз.
5) Тамақ ішер алдында қолыңызды міндетті түрде жуыңыз.
6). Жеке гигиена ережелерін міндетті түрде сақтаңыз. Қолдарыңыздың таза болуын қадағалаңыз – қолыңызды жиі сабынмен жуыңыз (бактерияға қарсы нәтижесі бар құрал жақсы болады), ал осындай мүмкіндік болмағанда қолыңызды дезинфекциялайтын құралмен, құрамында спирт бар тіпті жақсы, жақсылап өңдеңіз. Әсіресе жақсы дезинфектор қолға және теріге арналған хирургиялық құрал болып табылады.
7). Қолдар жуылғанға дейін немесе дезинфекцияланғанға дейін – мұрныңызға, ерніңізге және беттің басқа бөліктеріне қол тигізбеңіз, өйткені қоғамдық көлікте, қолма-қол ақшамен немесе дүкендегі өнімдермен байланыста болған кезде теріңізге әртүрлі қоздырғыштарды (вирустар, бактериялар, саңырауқұлақтар және т.б.) беру мүмкін. Көп жағдайда өңделмеген беттерде болатын инфекциялардан болатын аурулардың қаупі едәуір артады.
8) Күнделікті дене қызуын күніне 2 рет өлшеген дұрыс болады;
9) Адамда көп жиналған жерден және көшеден келген соң мұрын мен ауызды (мұрын қуысын) соданың әлсіз ерітіндісімен шайған дұрыс;
10) Ылғалды жинастыруды күнделікті, дезинфекциялайтын құралдарды (құрамында хлор бар құралдар, 70% спирт, сірке қышқылы, лимон қышқылы, сода) пайдаланып жүргізу керек;
11) Құрғақ жөтел, қызба, тыныс алудың қиындауы, мұрынның ағуы және тұмаудың басқа белгілері және әлсіздік аясында басқа жедел респираторлық вирустық инфекциялар (ЖРВИ) пайда болған жағдайда медициналық мекемеден көмек сұраңыз. Сонымен қатар, дәрігерге қай жерде болғаныңызды, кіммен байланысқаныңызды және содан кейін сізде бұл белгілер пайда болғанын айтуды ұмытпаңыз.
«Өскемен қаласының №1 емханасы» ШЖҚ КМК педиатр дәрігері Фазылов Алмас Бақытханұлы